Karbonhidrat Tolerans Testi (OGTT) Nedir?

Karbonhidrat tolerans testi (Oral Glukoz Tolerans Testi - OGTT), vücudun şeker (glukoz) metabolizmasını değerlendirmek için yapılan bir testtir. Bu test, özellikle diyabet (şeker hastalığı) ve insülin direncinin tespiti için kullanılır.

OGTT sırasında, hastaya belirli bir miktarda glukoz içeren bir sıvı içirilir ve belirli aralıklarla kan şekeri seviyeleri ölçülerek vücudun glukoza verdiği yanıt değerlendirilir. Bu test, gestasyonel diyabet (gebelik şekeri) teşhisi için de sıklıkla uygulanmaktadır.

OGTT Neden Yapılır?

OGTT, aşağıdaki durumların teşhis ve takibi için yapılır:

• Tip 2 diyabet riskini değerlendirmek

• Gebelik diyabetini (gestasyonel diyabet) teşhis etmek

• İnsülin direncini belirlemek

• Hipoglisemi (düşük kan şekeri) durumlarını incelemek

• Prediyabet (erken diyabet aşaması) tanısını koymak
  
  

OGTT Nasıl Yapılır?

OGTT testi genellikle şu aşamalarla gerçekleştirilir:

• Açlık Kan Şekeri Ölçümü: Hastadan, 8-12 saatlik açlık sonrası ilk kan örneği alınır.

• Glukoz İçeren Sıvı İçirilmesi: Hastaya genellikle 75 gram glukoz içeren bir sıvı verilir.

• Belirli Aralıklarla Kan Alınması: Genellikle 30. dakikada, 1. saatte ve 2. saatte kan örnekleri alınarak şeker seviyesi ölçülür.
  
  

Sonuçların Değerlendirilmesi: Kan şekeri seviyeleri referans aralıklarla karşılaştırılarak, hastanın diyabet veya prediyabet durumunda olup olmadığı belirlenir.

OGTT Sonuçları Nasıl Yorumlanır?

OGTT sonuçları aşağıdaki referans değerler ile değerlendirilir:

1. Açlık Kan Şekeri (Test Öncesi İlk Ölçüm)

• Normal: 70 - 99 mg/dL

• Prediyabet: 100 - 125 mg/dL

• Diyabet: 126 mg/dL ve üzeri
  
  

2. 2. Saat Kan Şekeri Sonucu

• Normal: 140 mg/dL altı

• Prediyabet: 140 - 199 mg/dL

• Diyabet: 200 mg/dL ve üzeri
  
  

Not: Gebelik diyabeti için farklı değerlendirme kriterleri uygulanır.

OGTT’nin Avantajları ve Önemi

OGTT, açlık kan şekeri testine kıyasla diyabetin erken aşamalarını tespit etmek için daha hassas bir testtir. Prediyabet ve insülin direnci gibi gizli metabolik bozuklukları erken teşhis ederek, diyabetin önlenmesine yardımcı olur.

OGTT Kimlere Yapılmalıdır?

OGTT testi, özellikle aşağıdaki kişilere önerilir:

• Ailesinde diyabet öyküsü olanlar

• Aşırı kilo veya obezite sorunu olanlar

• Polikistik over sendromu (PCOS) hastaları

• Gebelik diyabeti riski taşıyan hamileler (24-28. haftalar arasında)

• Daha önce prediyabet teşhisi konmuş kişiler
  
  

OGTT Öncesi ve Sonrası Dikkat Edilmesi Gerekenler

Test Öncesinde:

• 8-12 saatlik açlık gereklidir (su içmek serbesttir).

• Testten önce aşırı şekerli veya karbonhidratlı besinlerden kaçınılmalıdır.

• Düzenli kullanılan ilaçlar doktor kontrolünde alınmalıdır.
  
  

Test Sonrasında:

• Kan şekeri seviyesi düşük olan kişilerde hafif baş dönmesi görülebilir.

• Test sonrası dengeli bir öğün tüketmek önerilir.

• Diyabet riski yüksekse, doktorun önerdiği beslenme ve yaşam tarzı değişiklikleri uygulanmalıdır.
  
  

OGTT Sonrasında Hangi Adımlar Atılmalıdır?

OGTT sonucuna göre şu adımlar önerilebilir:

• Normal Sonuç: Yılda bir kez rutin kontroller yapılmalıdır.

• Prediyabet Çıkarsa: Beslenme ve egzersiz düzenlenmeli, yaşam tarzı değişiklikleri yapılmalıdır.

• Diyabet Tanısı Konursa: Endokrin uzmanı tarafından detaylı inceleme ve tedavi planı oluşturulmalıdır.
  
  

OGTT ile İlgili Sık Sorulan Sorular

1. OGTT Kaç Saat Sürer?

• Test süresi yaklaşık 2-3 saat sürmektedir.
  
  

2. OGTT Ağrılı Bir Test Midir?

• Hayır, yalnızca açlık süresi nedeniyle hafif baş dönmesi veya yorgunluk hissedilebilir.
  
  

3. Gebelik Diyabeti İçin OGTT Ne Zaman Yapılmalıdır?

• Gebelik diyabeti (gestasyonel diyabet) teşhisi için hamileliğin 24-28. haftalarında OGTT uygulanır.

OGTT, diyabetin erken teşhisi ve önlenmesi açısından kritik bir testtir. Prediyabet, insülin direnci ve gestasyonel diyabet gibi durumların belirlenmesine yardımcı olur. Daha fazla bilgi için Beslenme ve Diyet sayfamızı ziyaret edebilirsiniz.