Gizli Şeker (Prediyabet) Nedir? Belirtileri ve Testleri

Gizli şeker (prediyabet) nedir? Açlık kan şekeri, OGTT ve HbA1c testleri ile nasıl teşhis edilir? Belirtileri ve önleyici adımları buradan öğrenebilirsiniz.

Gizli Şeker (Prediyabet) Nedir? Belirtileri ve Testleri
Gizli Şeker (Prediyabet) Nedir? Belirtileri ve Testleri

Gizli Şeker (Prediyabet) Nedir?

Gizli şeker, tıbbi adıyla prediyabet, kan şekeri seviyelerinin normalin üzerinde ancak diyabet teşhisi konacak kadar yüksek olmadığı bir durumdur. Bu aşamada önlem alınmazsa, Tip 2 diyabete dönüşme riski yüksektir. Ancak, beslenme ve yaşam tarzı değişiklikleri ile prediyabeti kontrol altına almak mümkündür.

Gizli Şeker (Prediyabet) Belirtileri Nelerdir?

Prediyabet genellikle belirgin semptomlar göstermese de, bazı erken belirtiler şunlar olabilir:

  • Sürekli yorgunluk ve halsizlik

  • Açlık hissinin sık yaşanması

  • Yemek sonrası aşırı uyku hali

  • Sık idrara çıkma

  • Aşırı susama

  • Kilo alma veya kilo vermede zorluk

  • Ciltte koyu renk değişiklikleri (özellikle boyun, dirsek ve diz bölgelerinde – akantozis nigricans)

Bu belirtileri yaşayan kişilerin kan şekeri seviyelerini düzenli olarak kontrol ettirmesi önerilir.

Gizli Şeker (Prediyabet) Testleri Nelerdir?

Prediyabetin teşhisinde kullanılan en yaygın testler şunlardır:

1. Açlık Kan Şekeri (AKŞ) Testi

  • Nasıl Yapılır? 8-12 saat açlık sonrası yapılan kan testidir.

  • Normal Değer: 70-99 mg/dL

  • Prediyabet Aralığı: 100-125 mg/dL

  • Diyabet: 126 mg/dL ve üzeri

2. Oral Glukoz Tolerans Testi (OGTT – 2 Saatlik Şeker Yükleme Testi)

  • Nasıl Yapılır? Açlık kan şekeri ölçüldükten sonra 75 gram glukoz içeren sıvı içirilir ve 2 saat sonra tekrar ölçüm yapılır.

  • Normal Değer: 140 mg/dL altında

  • Prediyabet Aralığı: 140-199 mg/dL

  • Diyabet: 200 mg/dL ve üzeri

3. HbA1c (Glikozile Hemoglobin) Testi

  • Nasıl Yapılır? Son 2-3 aylık ortalama kan şekeri seviyesini ölçen testtir.

  • Normal Değer: %5.6 ve altı

  • Prediyabet Aralığı: %5.7 - %6.4

  • Diyabet: %6.5 ve üzeri

  • Bu testler, gizli şekerin teşhis edilmesine yardımcı olur ve diyabete dönüşme riskini belirler.

Prediyabet (Gizli Şeker) İçin Kimler Risk Altında?

Bazı bireyler, prediyabet geliştirme konusunda daha yüksek risk taşır. Risk faktörleri şunlardır:

  • Ailede diyabet öyküsü olması

  • Fazla kilo veya obezite

  • Hareketsiz yaşam tarzı

  • Yüksek tansiyon ve kolesterol

  • Polikistik over sendromu (PCOS) geçmişi

  • İnsülin direnci veya metabolik sendrom varlığı

Eğer bu risk faktörlerinden bir veya birkaçı sizde bulunuyorsa, düzenli olarak kan şekeri testleri yaptırmanız önerilir.

Prediyabetin Diyabete Dönüşmesini Önlemek İçin Ne Yapılmalı?

Prediyabetin yönetimi ve diyabete dönüşmesini önlemek için şu adımlar atılabilir:

  • Düşük glisemik indeksli gıdalar tüketin: Tam tahıllar, sebzeler, baklagiller.

  • Düzenli egzersiz yapın: Haftada en az 150 dakika orta yoğunlukta fiziksel aktivite.

  • Şeker ve rafine karbonhidrat tüketimini sınırlayın.

  • İdeal kilonuzu koruyun veya fazla kilolarınızı verin.

  • Düzenli sağlık kontrollerini ihmal etmeyin.

Gizli şeker (prediyabet), diyabet öncesi kan şekeri yüksekliği durumudur. Açlık kan şekeri, OGTT ve HbA1c testleri ile teşhis edilir. Önlem alınmazsa Tip 2 diyabete dönüşebilir. Erken tanı ve yaşam tarzı değişiklikleri ile prediyabeti kontrol altında tutabilirsiniz.

#gizlişeker

#prediyabet

#kanşekeritesti